In ZooParc Overloon is totaal onverwacht een witgezichtsaki geboren. Het is het eerste saki jong dat in het op Zuid-Amerika geïnspireerde expeditiegebied Madidi ter wereld is gekomen.
Het was een verrassing voor de dierenverzorgers toen ze een jong zagen bij de vrouwelijk saki. “Of het vrouwtje drachtig was konden we nog niet met zekerheid zeggen. De mannelijke saki is in augustus naar Overloon gekomen en het is altijd maar afwachten of het klikt tussen de twee. De dracht van een saki duurt ruim vijf maanden, dus reken maar uit!” aldus hoofd dierenverzorging Steven van den Heuvel.
Het is het eerste jong van de moeder en ze doet het erg goed. “Het is altijd afwachten of de melkproductie van de moeder op gang komt. Dat was wel even spannend: het gebeurt helaas regelmatig dat het eerste jong het bij primaten niet overleeft.” aldus Van den Heuvel. “Maar gelukkig lijkt alles bij dit jong voorlopig goed te gaan.”
Stamboekhouder
Voor de van oorsprong Zuid-Amerikaanse witgezichtsaki is er een Europees managementprogramma, dat zorgt voor een gezonde populatie van deze dieren in de dierentuinen. “Deze soort is nog niet bedreigd, maar het leefgebied staat wel onder druk”, aldus Van den Heuvel. “Deze apen leven in de bossen van Zuid-Amerika en daar wordt heel veel gekapt. Zo wordt het gebied steeds kleiner en versnipperd. Ook komen dieren om door de werkzaamheden, bijvoorbeeld omdat ze worden aangereden door vrachtwagens.”
ZooParc is coördinator van het managementprogramma van deze apensoort. Dat houdt in dat Van den Heuvel, samen met enkele adviseurs, verantwoordelijk is voor alle witgezichtsaki’s in de Europese dierentuinen. “Net als met mensen is het bij dieren belangrijk dat koppels niet direct gerelateerd zijn om de populatie genetisch gezond te houden. Een coördinator houdt dus goed in de gaten welke dieren direct aan elkaar verwant zijn en zorgen dat koppels die gevormd worden niet verwant aan elkaar zijn. Om te zorgen voor een gezonde populatie in dierentuinen wordt er soms ook voor gekozen om bepaalde koppels van een diersoort tijdelijk te laten stoppen met de voortplanting. We willen alle dieren een goede plek geven als ze groot zijn. Daarom weegt een coördinator altijd af of er voor de geplande jongen voldoende ruimte is en anders kan de keuze om bepaalde dieren anticonceptie te geven worden gemaakt. Een andere optie is bepaalde dieren in een groep met alleen mannen of vrouwen te laten leven.”
Gezicht mannetje
De witgezichtsaki heeft zijn naam te danken aan het witte gezicht van het mannetje. De vrouw daarentegen heeft twee witte verticale strepen over het gezicht lopen. De saki wordt geboren met de uiterlijke kenmerken van het vrouwtje. Op die manier valt het dier de eerste maanden na de geboorte niet op voor roofdieren. Na twee tot drie maanden verschijnt, indien het een mannetje is, langzaam het witte gezicht. Vanaf die tijd wordt het jong steeds zelfstandiger en rond de zes maanden zal het dier volledig zelfstandig rond bewegen.
