De Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen (KMDA) sluit dit historische coronajaar gehavend af. In 2019 ontvingen beide dierentuinen nog meer dan 2 miljoen bezoekers. Dit coronajaar telt slechts 53% bezoekers: een verlies van 1 miljoen ontmoetingen. Ook het Elisabeth Center met de gekende Koningin Elisabethzaal deelt in de klappen. Gelukkig tonen de abonnees hoop en vertrouwen, want beide dierentuinen kunnen rekenen op de onvoorwaardelijke steun van de grootste abonneefamilie van Europa. Hun aantal steeg zelfs met 1,6%, van 216 000 naar 220 000 fans.
Twee lockdowns, een beperkte capaciteit aan bezoekers, een hittegolf en een provinciale campagne om Antwerpen te mijden, wegen zwaar door op de werking van ZOO Planckendael, ZOO Antwerpen en het Elisabeth Center Antwerp. ZOO Serpentarium ging zelfs bijna niet open in 2020.
In totaal leed de KMDA in 2020 een geschat omzetverlies van €22 miljoen. In 2020 dwarsboomt het coronavirus alle ambities. Iedereen wordt geraakt, de KMDA niet in het minst. De balans is uit evenwicht, maar de betrokkenheid van abonnees en werknemers is groot.
Abonneefamilie groeit
De abonnees, de allergrootste en trouwste fans van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael groeien uit tot 220 000 individuen. Daarmee kunnen de parken rekenen op de grootste dierentuinfamilie van Europa. “Fantastisch hoe onze familie ons ondersteunt in deze moeilijke tijden! Al die mooie en warme gebaren geven ons de moed om vol te houden en verder te gaan” vertelt algemeen directeur Dries Herpoelaert. ‘Al is het worstelen met de bezorgdheid over compensatie voor de toekomst’.
#ZOOsamen: een onverhoopt succes
Dat de dierenparken kunnen rekenen op veel fans wordt ook duidelijk in de verdubbeling van het aantal peters: een enorm succes. De KMDA startte een webshop www.ZOOsamen.be om de kosten van voeding en verzorging te helpen dragen. De vaste voedingskosten bedragen maandelijks € 900 000. Op ZOOsamen.be kan je venkel voor de okapi’s, wortelen voor de olifanten, zelfs een vispakket voor de zeehonden doneren. In coronatijd verhoogde het fiscaal voordeel van giften vanaf € 40 tijdelijk naar 60% in plaats van 45%. Eind 2020 stond er een 70 000 euro op de teller. Ook al is dit slechts voeding voor een aantal dagen, het initiatief is nobel en hartverwarmend. Enkele fans nemen zelfs privé-initiatieven en steunen op die manier. Alle kleine beetjes helpen.
2020 in ZOO Antwerpen
Het dierenleven liet zich in deze coronaperiode niet van de wijs brengen, het was druk in beide parken. ZOO Antwerpen opende de nieuwe, grote Savanne met het gerestaureerde Rundergebouw en ontving de twee witte neushoorns Timbo en Amiri. In de Mensapenvallei werd een tweede gorilla geboren. Nieuwe publiekslieveling Vizazi is een speelkameraad voor jonge Thandie. Een succes voor het kweekprogramma voor deze bedreigde mensapensoort waar ZOO Antwerpen actief aan deelneemt. Ook bij de chimpansees verwelkomde ZOO Antwerpen twee dames: Mia en Marit. Als stamboekhouder van de okapi’s was het druk door de aankomst van okapi’s Zaïre en Semuliki, die in het kweekprogramma een belangrijke rol gaan spelen. Verder zag een uniek kwartet flamingokuikens het leven, werden er drie zussen mississippi-alligators door het dak van het gerenoveerde Reptielengebouw getild en werden de nieuwe speelzones het Leeuwenpad en de Berenvallei ingespeeld.
2020 in ZOO Planckendael
In 2020 noteert ZOO Planckendael ook enkele belangrijke geboortes: kordofangiraf Valeye, Indische neushoorn Vaiana en bonobo Vyombo. Op de savanne verwelkomde ZOO Planckendael nieuwe giraffenkweekman Matombu en een nieuwe diersoort, de kritisch bedreigde mhorrgazellen. Bezoekers van het park konden tijdens de hittegolf genieten van de nieuwe speelzone aan de Kinshasaboot. De grootste ooievaarskolonie van België groeide voor het vijfde jaar op rij aan tot 180 vogels en 77 nesten.
2020 in Elisabeth Center Antwerp
Het Elisabeth Center Antwerp (ECA) huisvest de Koningin Elisabethzaal en het congrescentrum Flanders Meeting & Convention Center Antwerp (FMCCA), A Room with A ZOO op internationaal vlak. In 2020 bleef het aantal events en voorstellingen dramatisch laag. Sinds de lockdown in maart mocht het ECA op 15 september terug de deuren openen met een uitzonderlijke maximumcapaciteit van 1029 deelnemers. Sinds dan waren de evenementen op één hand te tellen.
ZOO Antwerpen nam het initiatief om een concertreeks ZOOlala te organiseren: de ZOO voor artiesten en artiesten voor de ZOO. De opbrengsten zouden naar de ZOO gaan. Op 23 oktober, de vooravond van de première, werd de capaciteit plots weer beperkt tot 200 personen. Eén concert konden en wilden we toch zeker laten doorgaan, alleen al om de goesting te behouden ook al betekende dit extra kosten en leden we verlies.
Nog meer evenementen werden geschrapt: geen gezellige ZOOmerbar in juli en augustus, geen lichtfestivals in beide parken.
Uitkijken naar 2021
Normaal kijken de parken met de jaarwisseling vooruit, naar de toekomst vol mooie plannen. Maar corona strooit roet in het eten, alles wordt herbekeken in de tijd. In beide dierentuinen worden de projecten voorlopig on hold geplaatst.Voor ZOO Antwerpen gaat dit over het Jubileumcomplex met ruimte voor de zeeleeuwen en twee bedreigde, grote kattensoorten, de sneeuwluipaarden en de amoertijgers. Voor ZOO Planckendael ligt het project met de orang-oetans voorlopig stil.
