Een half jaar nadat de bonobo’s hun intrek namen in hun gloednieuw verblijf in ZOO Planckendael, wijden zij hun nieuwe thuis feestelijk in! Bonobo Djanoa schonk het leven aan een flinke baby. Of de kleine bonobo een jongen of een meisje is, weten we op dit moment nog niet. Djanoa is een ervaren moeder. Dit is haar vierde baby. ZOO Planckendael is internationaal stamboekhouder en Europees coördinator van het kweekprogramma van deze bedreigde diersoort. Belangrijk werk. Hoe deze prachtige kleine bonobo zal heten, is nog even een vraagteken. Eens het geslacht bekend is, zoeken onze verzorgers 3 mooie namen uit met de beginletter U in de Afrikaanse taal Lingala. Onze fans mogen dan via de Facebookpagina van ZOO Planckendael stemmen op hun favoriete naam. Voor deze speciale gelegenheid organiseert ZOO Planckendael een tekenwedstrijd. Maak een tekening voor de bonobofamilie en hun verzorgers. In ruil voor je mooie tekening krijg je van ons een kleine verrassing.
Verzorger Ineke: “De dag voor de bevalling hadden we al een vermoeden dat er die nacht of de volgende ochtend iets stond te gebeuren. Toen we ’s ochtends aankwamen zagen we dat Djanoa haar kleintje tegen haar buik hield. Tijdens de ochtendroutine kwam ze ons fier haar jongste spruit tonen. Een heel bijzonder moment! Moeder en jong stellen het allebei heel goed.”
Bonobo Djanoa werd in 1995 geboren in Berlijn en woont sinds 2002 in ZOO Planckendael. Als een ervaren moeder weet ze precies hoe ze haar baby moet bemoederen. Ze houdt het jong stevig vast, vlooit het liefdevol en laat het regelmatig drinken. Wie de papa is van deze kleine spruit, is nog een vraagteken. Zamba misschien? Of Vifijo? Dat wordt pas duidelijk wanneer een haarstaal van de baby onderzocht wordt in het labo van ZOO Planckendael. Bij deze slanke en elegante mensapensoort zwaaien de vrouwen de plak. Ze spannen samen om de mannen te domineren. Ze hebben dan ook een machtig wapen om zich te verzoenen na gevechten of om spanningen uit de groep te halen: seks! Bij bonobo’s blijven de zonen hun hele leven bij hun moeder wonen. De dochters verhuizen naar een andere dierentuin als ze een jaar of acht zijn om daar deel uit te maken van hun eigen bonobogroep.
Gloednieuw bonoboverblijf
De groep van 14 bonobo’s kreeg deze zomer een nieuwe thuis in ZOO Planckendael! Een gloednieuw verblijf met veel meer binnenruimte. Vijf keer meer dan vroeger. De bonobo’s beschikken over 7 verschillende locaties, gecombineerd met het eiland buiten. De bonobo’s zoeken elkaar op of zonderen zich af op hun eigen ritme. De apen worden ook gestimuleerd om werktuigen te gebruiken. Ze kunnen naar hartenlust met stokken of andere attributen peuteren in termietenheuvels en boomstronken. Er is ruimte voor verrijking en observatie, voor bezoekers en wetenschappers. De bonobogroep in ZOO Planckendael bestaat momenteel uit 7 vrouwen, 6 mannen en het pasgeboren ukje.
Klein gebied, groot risico
Bonobo’s zijn bedreigd, ze komen enkel voor ten zuiden van de Congostroom. En in het hart van het Congolese regenwoud leven naar schatting nog maar 30 000 tot 50 000 bonobo’s. Jacht en stroperij, het verlies en de versnippering van hun leefgebied en het uitbreken van ziektes bedreigen de Afrikaanse mensapen. Daarom is deze geboorte eens te meer een troef voor het kweekprogramma van deze bedreigde soort. ZOO Planckendael coördineert dit Europese kweekprogramma sinds 1987 en beheert ook het wereldwijde stamboek van deze soort. Deze bonobobaby is de achttiende bonobo die in ZOO Planckendael wordt geboren. In Europa leven op dit moment 133 bonobo’s in tien verschillende dierentuinen.
Bonobogroep in ZOO Planckendael helpt soortgenoten in Congo
Sinds 1992 bestuderen wetenschappers uit binnen- en buitenland het gedrag van bonobo’s in ZOO Planckendael. Het nieuwe bonoboverblijf beschikt over de nieuwste faciliteiten en maakt onderzoek mogelijk dat voordien nergens ter wereld kon verwezenlijkt worden.
Wetenschappers van het Centre for Research and Conservation (CRC), het wetenschappelijk instituut van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael, zijn actief in het LuiKotale onderzoekskamp. Net buiten het Salonga Nationaal park in Congo dragen ze bij aan het onderzoek en de bescherming van bonobo’s in de natuur. Hier zijn sinds 2001 drie grote groepen bonobo’s vertrouwd gemaakt met de aanwezigheid van onderzoekers die hun natuurlijke gedrag en leefgewoonten bestuderen. Net als in ZOO Planckendael worden er urine-, mest- en haarstalen verzameld voor DNA-onderzoek. Al deze kennis, en wat we leren van de bonobo’s in ZOO Planckendael, helpt bij het behoud van de bonobo’s in hun natuurlijke leefomgeving en het verbeteren van het internationale kweekprogramma voor bonobo’s in dierentuinen.
