Koninklijke Burgers’ Zoo presenteert in het tropisch koraalrifaquarium Burgers’ Ocean een nieuwe kwallensoort: de zeenetel. Het Arnhemse dierenpark is het enige publieksaquarium in Nederland met deze giftige kwal in de collectie. In heel Europa weet slechts een vijftal aquaria de zeenetel succesvol te houden. Kwallen kennen namelijk een wonderlijke levenscyclus die enigszins vergelijkbaar is met koralen, stellen hoge eisen aan hun leefomgeving en zijn bijzonder kwetsbaar.
Een wonderlijke levenscyclus
Kwallen behoren tot de holtedieren; dezelfde groep waartoe ook de koralen en zeeanemonen behoren. De zeenetel (Chrysaora quinquecirrha) plant zich net als alle kwallen zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort. De vrouwtjes- en mannetjeskwallen produceren beide vrijzwemmende geslachtscellen. Na versmelting van de ei- en zaadcellen ontstaan vrijzwemmende larfjes. Deze larfjes zetten zich vast aan substraat en groeien uit tot een poliep.
Uit deze poliep snoeren echter ook schijfvormige larfjes af die later uitgroeien tot volwassen kwallen: de ongeslachtelijke voortplanting. De poliepen groeien uit tot volwassen kwallen, die zes maanden tot maximaal twee jaar oud kunnen worden. Kwallen moeten met een speciale stroming meegevoerd worden, anders vallen ze op de bodem. Bij te harde stroming of plotselinge veranderingen daarin kunnen ze als een paraplu omklappen.
Een giftig heerschap
De zeenetel heeft prachtige, lange draden die onderaan de hoed hangen. Iedere draad zit vol met duizenden giftige cellen die bij aanraking openklappen en giftige harpoentjes in de huid schieten. Iedere kwal beschikt in principe over deze verdedigingstechniek, alleen is de ene soort een stuk giftiger dan de andere. De zeenetel behoort voor mensen tot de minder gevaarlijke soorten. Als een klein visje of een garnaaltje echter tegen de draden aan zwemt, raakt hij verlamd. De draden houden de prooi vast en brengen het voedsel naar de dikkere strengen onder de hoed. Dit zijn de mondflappen die het voedsel naar binnen brengen.
