Dinsdag 3 maart, vertrokken 52 Spix’ ara’s, waarvan 3 exemplaren uit Pairi Daiza, vanuit Berlijn richting Petrolina, Brazilië. Daar zullen deze vogels in het wild geherintroduceerd worden. Een droom die werkelijkheid wordt voor Pairi Daiza en haar partners. Als dit project slaagt gaat het om een wereldprimeur, want nooit eerder is de mens er in geslaagd een in het wild uitgestorven diersoort te herintroduceren.
3 maart 2020, World Wildlife Day, wordt een hoogdag voor iedereen die al jaren meewerkt aan de herintroductie van deze prachtige vogelsoort. Voor Pairi Daiza, haar Pairi Daiza Foundation en partners ACTP (Association for the Conservation of Threatened Parrots), ICMBio (Chico Mendes Instituut voor het behoud van de biodiversiteit) en de Braziliaanse overheid, is de herintroductie van de Spix’ ara in zijn natuurlijke habitat topprioriteit. Om de terugkeer van deze unieke vogels voor te bereiden, heeft de Braziliaanse overheid gezorgd voor de oprichting van twee natuurreservaten in de halfwoestijnregio Caatinga. Hier zijn alle voorwaarden vervuld om de overleving van de vrijgelaten vogels te verzekeren. Het gebied strekt zich namelijk uit over enkele duizenden hectaren in een volledig herbeboste en bewaakte zone, wat de Spix’ ara’s een veilige en succesvolle toekomst garandeert.
De meest zeldzame vogel ter wereld
De vogel, gekenmerkt door een blauw verenkleed en lichtblauwe cirkels rondom de ogen, werd aan het begin van de 19de eeuw ontdekt door Johann Baptist vonn Spix. De Spix’ ara is een relatief kleine papegaai, tussen 50 en 60 centimeter, en weegt slechts 400 gram. Van nature kwam het dier voor in de Caatinga, een droog steppegebied in het noordoosten van Brazilië, pal tussen het Amazoneregenwoud en het Atlantisch regenwoud. De Spix’ ara werd jammer genoeg slachtoffer van de vernietiging van zijn leefgebied en verdween hierdoor in het jaar 2000 volledig in de natuur. Daarom is de soort ook door de IUCN (International Union for the Conservation of Nature) officieel “uitgestorven in het wild” verklaard. Enkel in gevangenschap leefden nog amper enkele tientallen exemplaren.
Experts van de ACTP verzamelden deze laatste levende exemplaren in een conservatiecentrum Berlijn, waar gewaakt werd over hun welzijn en getracht werd om aan voortplanting te doen met deze unieke dieren, de laatste overlevenden van hun soort. In 2018 vertrouwde de ACTP vervolgens de Pairi Daiza Foundation enkele jonge Spix’ ara’s toe. Pairi Daiza is zo tot op de dag van vandaag de enige plek in Europa waar deze zeldzame vogels zichtbaar zijn voor het publiek. Intussen leggen Pairi Daiza en de Pairi Daiza Foundation de laatste hand aan de bouw van een conservatie- en voortplantingscentrum voor Spix’ ara’s en andere zeldzame vogelsoorten. Een groot project, ter waarde van 3 miljoen euro.
Geen eenmalige herintroductie
Om het succes van dit herintroductieprogramma te verzekeren, bereiden Pairi Daiza en haar partners een continue vrijlating van in gevangenschap gekweekte Spix’ ara’s voor, jaar na jaar, totdat de vogelpopulatie voldoende sterk en stabiel is om de overleving van de soort in haar natuurlijke habitat te verzekeren. Op die manier zullen er, indien mogelijk, elk jaar een tiental jonge vogels vrijgelaten worden. Het gaat om vogels die geboren werden in de centra van de ACTP in Berlijn, in Brazilië of in het centrum van de Pairi Daiza Foundation in België.
Een zorgvuldig proces
Eric Domb, oprichter en CEO van Pairi Daiza, Tim Bouts, Zoölogisch Directeur van het park en Catherine Vancsok, wetenschappelijk directeur van Pairi Daiza Foundation, reizen dinsdag mee met de zeldzame vogels richting Brazilië.
Eric Domb: “We hopen regelmatig individuen te herintroduceren totdat de natuurlijke voortplanting voldoende is om het zelfstandige voortbestaan van de soort te waarborgen. Dit kan een paar jaar duren, maar wat een mooi vooruitzicht alvast: dat de mensheid op die manier eindelijk een van haar vele fouten kan herstellen.”
