De teams van Pairi Daiza en het China Conservation and Research Center for the Giant Panda zijn vereerd u op deze vrijdag 9 augustus de geboorte van twee reuzenpanda’s te mogen aankondigen. Het gaat om de tweede (en dus meteen derde) pandageboorte in Pairi Daiza (en in de Benelux) na de geboorte van Tian Bao in ons park op 2 juni 2016. Deze tweeling betekent meteen ook nieuwe hoop voor deze iconische, bedreigde diersoort die als ‘kwetsbaar’ op de Rode Lijst van de IUCN (International Union for Conservation of Nature) staat. Des te meer omdat de herintroducties van reuzenpanda’s in de natuur de laatste jaren bijzonder succesvol gebleken zijn. Tot op de dag van vandaag werden elf in gevangenschap geboren panda’s in de Chinese wouden herintegreerd, waarvan er negen succesvol waren en zich perfect konden aanpassen aan het leven in het wild. Een fantastisch cijfer.
Eric Domb, directeur van Pairi Daiza: “Deze dubbele geboorte is prachtig nieuws voor deze soort in gevaar. We zijn erg trots dat we als zoölogisch instituut kunnen en mogen meewerken aan de redding van de reuzenpanda. De bevalling van Hao Hao is dan ook een beloning voor het harde werk van alle teams, experts en verzorgers van Pairi Daiza en het China Conservation and Research Center for the Giant Panda.”
De geboorte
De eerste tekenen van een nakende bevalling werden door het expertenteam ter plekke waargenomen op woensdagavond. De aanstaande moeder Hao Hao stond op dat moment reeds permanent onder toezicht van de Chinese expert Li Guo van het China Conservation and Research Center for the Giant Panda, Jella Wauters (onderzoekster aan de Faculteit Dierengeneeskunde UGent) en de dierenartsen en verzorgers van Pairi Daiza. De eerste weeën werden op deze donderdagochtend rond 9 uur waargenomen. In een speciaal daartoe ingerichte materniteit beviel Hao Hao omstreeks 13u26 van haar eerste jong, amper enkele uren nadat haar vliezen braken. Het ging om een mannetje.
Net zoals drie jaar geleden bij de geboorte van Tian Bao toonde Hao Hao meteen na de geboorte een grote affectie en tederheid tegenover haar jong. Door het in de mond te nemen kon ze de pasgeboren panda schoonmaken en vervolgens dicht en warm tegen zich aandrukken. Pas enkele uren na de effectieve geboorte kreeg de Chinese expert samen met de dierenartsen van Pairi Daiza toegang tot de ruimte waarin Hao Hao zich met haar jong bevond. Dit om moeder en baby eerst de tijd te geven om een vertrouwensband te ontwikkelen. Vanaf dan pas begonnen de experts met het stimuleren van de moedermelk en het controleren van de medische toestand van het jong, net als de geslachtsbepaling en het meten en wegen er van. De balans kwam op 160 gram te staan. Enkele uren later schonk Hao Hao het leven aan een tweede jong, dat zij vervolgens even teder en zacht behandelde als het eerste. Na controle van de experts bleek het te gaan om een klein vrouwtje van 150 gram. Ook zij bleek gezond en wel.
De eerste uren en dagen
De eerste dagen na de geboorte blijven evenwel cruciaal. De eerste prioriteit van het pandateam is nu om 24 uur op 24, zeven dagen op zeven, te waken over de toestand van beide kleintjes en te controleren of moeder Hao Hao op de goede weg blijft in het correct voeden van de tweeling. Om haar taak te vergemakkelijken zullen beide jongen afwisselend bij de moeder verblijven en in een couveuse. Dit omdat een tweeling altijd een extra gezondheidsrisico met zich meebrengt. In de natuur is het overlijden van één van beide jongen in zo’n geval vaak voorkomend, een uitkomst waarvan we de kans op die manier tot een strikt minimum beperken.
Beide panda’s werden geboren ten gevolge van een inseminatie uitgevoerd door de Chinese fertiliteitsexpert Doctor Strong en het diergeneeskundige team van de Universiteit Gent in april. Deze inseminatie gebeurde met een volledige verdoving van vrouwtje Hao Hao en mannetje Xing Hui.
Deze pandageboorte betekent dat Pairi Daiza vanaf heden 5 reuzenpanda’s mag herbergen.
Geslaagde herintegraties
De reuzenpanda is natuurlijk hét universele symbool voor de conservatie van bedreigde diersoorten en wordt door China al sinds meer dan 30 jaar betrokken in een wereldwijde kweekprogramma. Pairi Daiza en de Pairi Daiza Foundation trekken actief mee de kar in dit wereldwijde conservatieprogramma sinds Hao Hao en Xing Hui in 2014 in ons land aankwamen. De geboorte van Tian Bao in juni 2016 was in dat opzicht een eerste groot succes. Al dit werk blijkt gelukkig ook te lonen, want sinds meerdere jaren is het aantal reuzenpanda’s op onze planeet opnieuw stijgende, dit terwijl de soort jaren geleden dicht bij de totale uitroeiing stond. De IUCN (International Union for Conservation of Nature) besloot in dat opzicht trouwens om in 2016 het statuut van de panda te ‘verlagen’ van “bedreigd” naar “kwetsbaar”.
Sinds 2012 worden in China panda’s die in gevangenschap geboren worden regelmatig opnieuw in de natuur geïntegreerd. Sinds de start van dit programma zijn elf dieren geherintroduceerd in de natuur, waarvan er negen nog steeds in leven zijn. Een duidelijker bewijs van het feit dat de acties van alle betrokken partijen (experts, organisaties, overheden én dierentuinen) het mogelijk maken om panda’s wel degelijk in hun natuurlijke leefomgeving uit te zetten is er niet. Bovendien is de panda een diersoort van uitzonderlijk belang voor de ecosystemen in de Chinese bossen, waar zij een belangrijke rol te spelen hebben. Daarom zijn ook voor de toekomst nog heel wat panda-herintroducties voorzien. In China werd met het oog hierop trouwens recent nog een gigantisch natuurreservaat van 20.000 vierkante kilometers opgericht (in de provincies Gansu, Shaanxi en Sichuan) dat meerdere territoria van reuzenpanda’s met elkaar verbindt. Op die manier wordt de genetische poel van de soort – meer verschillende panda’s komen zo met mekaar in contact tijdens de paringsperiode – nog opgetrokken.
Steun van de Pairi Daiza foundation
Een grote rol in het volledige panda-conservatieprogramma van Pairi Daiza speelt natuurlijk onze Pairi Daiza Foundation. Zo financieren we het extreem belangrijke werk van Jella Wauters, een Belgische onderzoekster verbonden aan de Faculteit Dierengeneeskunde van de Ugent. Haar onderzoek (“Metabolomics in the Giant Panda: unraveling the reproductive biology”) is er op gericht om tests te ontwikkelen die wereldwijd door wetenschappers gebruikt zullen kunnen worden om schijndracht van werkelijke dracht te onderscheiden alsook de vruchtbare periode van reuzenpanda’s enkele weken op voorhand te kunnen voorspellen. Dit o.a. op basis van hormonale ontwikkelingen in het lichaam van de dieren. Onnodig te stellen dat dit onderzoek van levensbelang is voor al het werk dat verricht wordt in het kader van de voortplanting van de panda. De vruchtbare periode van een vrouwelijke panda komt immers slechts één keer per jaar voor en duurt amper drie dagen.
Maar er is dus nog veel werk voor de boeg. Zo weten we al heel wat over de bevruchting van de panda, maar erg weinig over de rest van de zwangerschap. De exacte duur, de omstandigheden van schijndracht, absorptie van de foetus door het lichaam van de panda en nog vele andere belangrijke factoren zijn tot op de dag van vandaag onvoldoende bekend. De hormonale schommelingen die door Jella Wauters onderzocht worden bieden een kans om het exacte moment van de ovulatie te voorspellen en om de mysterieuze zwangerschap van een reuzenpanda beter te begrijpen. Want hoe meer we begrepen, hoe meer we de factoren kunnen verbeteren met het oog op hogere slaagkansen van voortplantingsmethodes, zowel in gevangenschap als in de natuur.
