Op 15 augustus 2019 is er een breedlipneushoorntje geboren in Koninklijke Burgers’ Zoo. Het mannetje maakt een gezonde indruk. Sinds 2002 is het Arnhemse dierenpark opvallend succesvol met de neushoornfok: maar liefst 10 neushoorntjes zagen het levenslicht in de Gelderse hoofdstad, waaronder één jong dat levenloos ter wereld kwam. In de Europese dierentuinen leven in totaal 269 breedlipneushoorns: 116 mannetjes en 153 vrouwtjes. Jaarlijks worden in Europa gemiddeld slechts 10 breedlipneushoorns geboren.
Oorzaken die de fok bemoeilijken
Lang niet alle volwassen mannetjes blijken vruchtbaar te zijn en daarnaast komt bij neushoornvrouwtjes ook regelmatig cystevorming in de baarmoederhoorns voor. Hierdoor kan het sperma de eicel niet meer bereiken, of kan de eicel niet loskomen uit de eierstok. Het is ook mogelijk dat de eicel door de cyste niet door de eileider kan passeren, of dat de bevruchte eicel zich niet kan nestelen in de baarmoederwand. Een ander probleem vormt het feit dat jonge vrouwen hormonaal onderdrukt kunnen worden door hun moeder. In die situatie worden de jonge vrouwtjes pas vruchtbaar na een transport naar een ander dierenpark waardoor de onderdrukking wordt opgeheven.
Een minder solitaire neushoornsoort
Van de vijf neushoornsoorten die tegenwoordig nog in de wereld voorkomen, kent de breedlipneushoorn het meest sociale gedrag. Waar de overige vier neushoornsoorten hoofdzakelijk solitair leven en alleen in de paartijd tijdelijk elkaars gezelschap opzoeken, komen bij breedlipneushoorns kleine groepjes van volwassen vrouwen met hun jongen voor. In de regel zijn die vrouwen dan wel nauw aan elkaar verwant. Mannen leven solitair en bakenen hun territorium af door mesthopen als geurvlaggen langs de grenzen te deponeren.
Succesvolle fok in Burgers’ Zoo
Om tot een succesvolle fok te komen bij breedlipneushoorns is het gezien het natuurlijke gedrag en de sociale groepsstructuur bevorderlijk wanneer de dieren veel ruimte tot hun beschikking hebben, zodat dieren elkaar kunnen ontlopen of juist kunnen opzoeken. In Arnhem leeft de fokman een min of meer solitair leven, waarbij hij het gezelschap van de vrouwtjes en hun jongen meestal uit de weg gaat. In de paartijd toont hij meer toenadering. Burgers’ Zoo beschikt zowel over een vruchtbaar mannetje als twee vrouwtjes die al vaker jongen hebben gekregen.
