Voor het eerst in de geschiedenis zijn er epaulethaaitjes geboren in ZOO Antwerpen. In januari zwommen er drie kleintjes uit hun ei. De geboortes zijn prachtig nieuws omdat het de kweekinspanningen in het Aquarium van ZOO Antwerpen beloont. De epaulethaai is geen bedreigde vissoort, maar het succesvol kweken met tropische zeevissen is een uitdaging. Een uitdaging die de ZOO meer wil aangaan. Een epaulethaai is een heel speciale haaiensoort. Het is één van de enige vissen die over de bodem kan lopen op zijn vinnen. De vis kan zelfs kleine stukjes land overbruggen om zich van de ene getijdenpoel naar de andere te verplaatsen.
Met trots stelt ZOO Antwerpen dus de drie nieuwe aanwinsten in het Aquarium voor. De drie kleine epaulethaaitjes zagen onlangs het levenslicht achter de schermen. In het verleden legden de epaulethaaien hun eieren in het zeewateraquarium zichtbaar voor het publiek. Dat was buiten de kogelvissen gerekend. “Die aten de eieren op. Daarom zijn we gestart met het apart zetten van één man en twee vrouwtjes in een eigen aquarium”, legt Wilfried uit, verzorger in het Aquarium. “Daar kunnen ze ongehinderd kweken en eieren afzetten. Die eieren worden op hun beurt nog een viertal maanden apart geplaatst in een reserve-aquarium. Met succes: voor het eerst in de geschiedenis van de ZOO zijn er drie eitjes uitgekomen. De kleintjes zijn ongeveer tien centimeter groot en kruipen nog even rond in het aparte bassin, tot ze groot genoeg zijn om de andere vissen in één van de zeewateraquaria te vergezellen in de grote zaal van het Aquarium.”
Wandelende haaiensoort
En ja! Ze kruipen echt rond. Want de epaulethaai is één van de zeldzame haaiensoorten die op zijn vinnen kan wandelen. De haai komt hoofdzakelijk voor in de ondiepe, tropische wateren rond Australië en Papoea-Nieuw-Guinea. De vis scharrelt er graag rond in getijdepoeltjes op zoek naar voedsel, zoals krabbetjes en kleine vis. Als het oceaanwater zich bij eb terugtrekt, raken de poeltjes geïsoleerd of vallen ze droog.
Voor de epaulethaai is dat geen probleem. Als zo’n poeltje droogvalt, schakelt de vis z’n vitale organen uit om zuurstof te sparen en neemt als het ware de vliegtuigmodus van een mobiele telefoon aan. Zo kan het dier tot wel een uur lang probleemloos op het droge overleven. Als het écht nodig is, kruipt de haai over de stenen en het koraalrif naar een diepere poel. Het dier gebruikt daarbij z’n borstvinnen als poten. Wie lang genoeg blijft kijken, ziet de volwassen epaulethaaien dat ook wel eens doen op de bodem van het zeewateraquarium van ZOO Antwerpen.
Oogvlek
De wandelende haaiensoort heeft ook een ietwat speciale naam. Epauletten zijn de gekende schoudervullingen in jassen. De epaulethaai heeft achter de borstvinnen een grote wit omzoomde zwarte vlek die wat doet denken aan zo’n epaulet op een militair uniform. De vlek, ook wel eens een oogvlek genoemd, zit er om roofvissen te misleiden.
Succesvolle kweek opgestart
De epaulethaai kan tot een meter lang worden en zullen de zeewateraquaria in ZOO Antwerpen mooi sieren. De ZOO heeft al langer epaulethaaien, maar de groep was nooit groot genoeg om een degelijke kweek mee op te starten. Voorlopig zit er één volwassen haai in het aquarium dat voor het publiek zichtbaar is, maar die leeft nogal verborgen. “Als we er meer hebben van eigen kweek, kunnen we ze ook mooi in het showaquarium tonen.” Niet alleen daarom zijn de drie geboortes prachtig nieuws. “Ze staan onder druk door visserij en het verdwijnen van koraalriffen.
Voor de epaulethaai bestaat er nog geen gecoördineerd kweekprogramma, maar er is wel meer en meer samenwerking tussen Europese aquaria om dergelijke programma’s voor andere vissoorten op te zetten.
