De Efteling heeft een rijke geschiedenis wanneer het aankomt op attracties en sprookjes. Het attractiepark, gelegen in Kaatsheuvel opende de deuren in 1952. Dit jaar viert de Efteling haar 65ste verjaardag en dat doen ze met de opening van de duurste attractie uit de geschiedenis van het park genaamd: Symbolica. Ter gelegenheid van de verjaardag van de Efteling nemen we je mee doorheen de grootste headlines doorheen de jaren.
1933 tot 1960: Het ontstaan van het park en de eerste uitbreidingen
1933: Kapelaan Rietra en Pastoor De Klijn hebben in 1933 het idee om een sportpark te openen ten zuiden van Kaatsheuvel. Op het domein waar dus nu de Efteling ligt.
1935: Op 19 mei 1935 is het dan eindelijk zover het Sport- en Wandelpark gaat open. Op het domein bevindt zich een voetbalveld en twee oefenvelden alsook een speelweide.
1936: In 1936 krijgt het park er een speeltuin bij met een draaimolen, een glijbaan, kabelbaan en een echt ponybaan vervoegen het huidige aanbod.
In de jaren die volgen blijft het park uitbreiden, ook tijdens de 2de WO blijft het parkje bestaan.
1949: In 1949 werd er binnen het bestaande park een tentoonstelling gehouden genaamd: de Schoen. Speciaal voor het evenement werd er een nieuwe ingang gebouwd. Deze Ingang zal later gebruikt worden als ingang voor de Efteling.
1950: De naam Efteling ontstaat in 1950 wanneer de heren Reinier van der Heijden, Peter Reijnders en Anton Pieck Stichting natuurpark De Efteling opstarten. Bedoeling is om ontspanning en een lichamelijke ontwikkeling mogelijk te maken voor de bewoners van Loon op Zand. En om ook het toerisme te vergroten.
1951: In 1951 opent het park zoals we het nu kennen drie siervijvers (Waar Gondoletta zich op bevind), de Roei en Kano-vijver ( de vijver tussen Pirana, Vliegende Hollander en Joris en de draak) en de Vonderplas ( Nu de vijver van Aquanura). Ook werden er diverse paden en sportvelden aangelegd. Op 11 mei werd dan het Theehuis met speeltuin in gebruik genomen. Het Theehuis bevond zich op de plaats waar nu het restaurant het Witte paard te vinden is.
1952: Dit jaar zien we de eerste tien sprookjes verschijnen. Doornroosje, Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen, De Kikkerkoning, De Magische Klok, De Chinese Nachtegaal (tot 1979), De Sprekende Papegaai, Langnek, Het paddenstoelendorp, Vrouw Holle en De Kleine Boodschap. Slechts een van deze is niet meer te zien in het park. Op de plaats waar je vroeger de Chinese Nachtegaal vond, vind je nu Draak Lichtgeraakt. Het sprookje van de Chinese Nachtegaal werd wel terug toegevoegd aan het Sprookjesbos, maar in een nieuwe vorm.
1953: In 1953 werden de Rode Schoentjes en Roodkapje in het bos (tot 1960) toegevoegd aan het Sprookjesbos. Ook een zwembad (tot 1989) en een restaurant werden geopend. En op de roei en kano vijver werden er kano bootjes geplaatst.
1954: Dit jaar werd de Heksenpoort gebouwd die dient als ingang van het Sprookjesbos. Deze ingang is tot op heden nog steeds in gebruik. Aan Langnek verschijnt ook het personage Kogeloog uit het sprookje de 6 Dienaren. Het kinderspoor, Anton Pieckplein en de Magische Liefdesbron zagen het levenslicht. De Magische Liefdesbron is het huidige sprookje van de Zeemeermin.
1955: In 1955 werden Hans en Grietje aan het Sprookjesbos toegevoegd. Het horecapunt In den Noordpool ging open, het bleef tot 1978 in gebruik. Op het Anton Pieckplein ging het horecapunt In Den Hoorn Des Overvloeds open. Ook diverse beelden zoals de Ganzenhoedster en de stenen kip op het Anton Pieckplein werden gebouwd. De Soete Inval, het snoepwinkeltje op het Anton Pieckplein ging ook dit jaar open.
De volgende jaren zijn er maar enkele kleinigheden toegevoegd aan het park zoals in 1956 de Stoomcarrousel en Ezeltje Strekje, beide staan nog steeds in het park. Een jaar later in 1957 werden de gekleurde duiven losgelaten in het Sprookjesbos, zij stellen het sprookje Bruidskleed van Genoveva voor. De Vliegende Fakir in het Sprookjesbos en de Klok “Zwaan Kleef Aan” op het Anton Pieckplein gaan open in 1958 en in 1959 werd de 1ste Holle Bolle Gijs neergezet aan het horecapunt In den hoorn des overvloeds.
1960 tot 1979: Nieuwe sprookjes en attracties
https://www.youtube.com/watch?v=VIgqx7wjFc0
1960: 1960 was het jaar dat het sprookje van Roodkapje uitgebreid werd. Voorheen was dit sprookje gewoon een pop van roodkapje in het bos. Nu is het huisje van de grootmoeder toegevoegd en werd de pop aan de deur van het huisje gezet. De gekroonde eend is net zoals de stenen kip een automaat die na het inbrengen van een muntstuk een ei legt met een verassing in. Ook de 1ste versie van snackbar de Smulpaap ging open.
1964: Dit jaar opent er een ponymolen op de plaats waar zich nu het Volk Van Laaf bevindt. De molen bestaat uit paarden met een karretje achter. Het sprookje De Magische Liefdesbron werd eerst nog de Dansende Dolfijn, voor het naar het huidige Zeemeermin sprookje veranderd. Ook het horecapunt Stationskoffyhuis gaat open. In 2000 werd dit gesloopt.
1965: Op het Herautenplein gaat het winkeltje Kleyne Klaroen open, ook een andere snackbar en de Gelaarsde Kat werd in gebruik genomen. Echter heeft dit horecapunt weinig te maken met het gekende sprookje. Alleen de naam en een uithangbord met daarop de Gelaarsde Kat doen denken aan het sprookje.
1966: Ondertussen zijn we al 1966 en dit jaar opent het Sprookjesbos zijn grootste attractie tot nu toe. De Indische Waterlelies is meteen een succes en tot de dag van vandaag nog steeds zeer populair in het park samen met het Waterorgel, het gebouw en het Waterorgel zelf bestaat nog altijd maar is sinds 2010 niet meer te zien voor het publiek.
1967: De komende periode markeert vooral de opmars van diverse Holle Bolle Gijs personages. De 2de Gijs is wagen Gijs. Dit is een Holle Bolle Gijs die in een huifkar zit, deze kan je terugvinden aan Langnek. De reden van deze toevoeging was de opening van een horecapunt dat tegenover Langnek staat. In dit horeca punt wordt ook het sprookje van de 6 Dienaren verteld. Het 2de beeld (Kogeloog) van de 6 Dienaren dat bij Langnek stond is dat jaar plots verdwenen. Het horecapunt is sinds 2002 niet meer open.
Bij dit filmpje komt Langnek en Kogeloog pas aan het einde aan bod.
1968: In 1968 komt er Geeuwende Gijs, die zich net naast de Gelaarsde Kat bevindt. Ook Baby Gijs maakt zijn entree in het park.
1969: De Stoomtrein maakt haar intrede in het park en daarbij ook 2 stations. Station Noord en het Station Sprookjesbos. Dat laatste station was tevens een sprookje waar verschillende sprookjesfiguren op te trein stonden te wachten. Ook Vis Gijs gaat in gebruik aan de Kanovijver.
1970: Opa Gijs verschijnt in het park. Opa Gijs is eigenlijk een grafperk uitgevoerd als Holle Bolle Gijs. Deze Gijs vind je op het Herautenplein naast het horecapunt Kleyne Klaroen. Ook verandert dit jaar het sprookje de Dansende Dolfijn naar de Zeemeermin.
1971: Het Diorama gaat open en aan de Smulpaap verschijnt Moeder Gijs met op haar schoot tweeling Gijs.
1972: In 1972 gaat het Victoriaans Theater open, samen met het Diorama en het Waterorgel vormen deze gebouwen nu het carrouselpaleis. Het kabouterhuis wordt toegevoegd aan het Paddenstoelendorp in het Sprookjesbos en T’gemack een typisch Piecks gebouw dat dient als toiletblok gaat open.
1973: Het jaar 1973 breekt aan en zo verschijnt het nieuwe sprookje van de Wolf en de 7 geitjes. Dit is een van de laatste sprookjes waaraan Anton Pieck meewerkte. Ook verscheen er een Gijs aan het Horecapunt In den Noordpool. Kapitein Gijs met kanon is geen typische Gijs, hij is niet dik en lui zoals de meeste. Door de toevoeging van Pinokkio in 2016 verhuisde deze Gijs naar de Vliegende Hollander.
1974: In 1974 werd het Sint Nicolasplein geopend en het nieuwe station voor de Stoomtrein. Vanaf dan doet het sprookjesstation geen dienst meer als station. In het Sprookjesbos komt er een holle boom met een muziekkabouter in, het voormalige paddenstoelendorp wordt zo meer en meer een kabouterdorp.
1975: Het oude theehuisje wordt omgebouwd naar restaurant het Witte paard. In 2014 werd het Witte Paard gerenoveerd om de sfeer van het theehuis terug te brengen. In het Sprookjesbos werd de grot van Sneeuwwitje vernieuwd
1976: In 1976 werd de wankelbrug geopend aan de kano vijver, bij de bouw van Pegasus werd een deel van de brug gebruikt als uitgang van de attractie.
1977: In Den Oude Marskramer ging open na een bouwperiode van 4 jaar. Dit is het huidige souvenirwinkeltje tussen de ingang en uitgang van het Sprookjesbos. Oorspronkelijk waren dit 2 gebouwen met ertussen een binnenplein. Ondertussen is dit binnenplein overdekt en is het 1 grote winkel.
1978: het jaar waarin de 1ste echte grotere attractie naast het Sprookjesbos van de Efteling openging. Een attractie die tot op heden nog steeds aanwezig is. We hebben het natuurlijk over het Spookslot. Spookslot was tevens ook de 1ste creatie van Ton van den Ven. Met het spookslot ging ook het horecapunt De Witte Walvis open.
1979: Het jaar 1979 is het jaar waarin 1 van de originele 10 sprookjes aangepast word. De Chinese Nachtegaal verdwijnt en maakt plaats voor Draak Lichtgeraakt. Ook Langnek wordt dit jaar aangepast naar zijn huidige vorm. Ook ging dit jaar Ingang West open. Daarvoor werd Ingang Noord gebruikt. Ingang Noord bevond zich aan Vogel Rok. Ingang West vond je terug op de plaats waar nu Ravelijn staat.
1980 tot 1999: Grote investeringen volgen elkaar op, waaronder de eerste achtbanen
1980: Het kabouterdorp krijgt er weer een huisje bij en Matroos Gijs maakt zijn opwachting aan de Witte Walvis vlak achter spookslot. Tevens word dit jaar het kasteel van Doornroosje volledig opnieuw gebouwd nadat bleek dat het op instorten stond.
1981: Een fantastisch jaar voor de Efteling want maar liefst twee grote attracties zien het levenslicht. Zowel achtbaan Python als bootvaart Gondoletta gaan open voor het publiek. Ook de Game Gallery , restaurant de Kurketrekker (Gesloopt in 2005 voor de Vliegende Hollander) poffertjeskraam In den Spreeuwpot en horecapunt het Seyland Fregat ( bevind zicht tussen Pirana en bob) gaan open.
1982: De Halve Maen schommelt voor het eerst uit en de roei en kano bootjes worden verplaatst naar de vonderplas aan de ingang van het park.
1983: In 1983 opent de waterattractie Pirâna, Visje Gijs werd hierdoor vervangen door Inca Gijs en Casa Caracol het eetstandje op het Pirâna plein gaat open.
1984: Het gaat hard voor het park in 1984. Zo opent dit jaar Carnaval Festival, de draaimolen Polka Marina, rondritje De Oude Tuffer en werd het traject van de Stoomtrein verlengd met een brug over de Siervijver. Ook diverse horecapunten gingen open zoals: De Piraat, een snoepkraam tegenover het Seyland Fregat, dit werd echter in 2009 gesloopt, De Likkebaerd , een fastfood restaurant tussen Python en Polka Marina. Bij Carnaval Festival ging ook de souvenirwinkel De Valies open. In het Sprookjesbos verscheen Ezeltje Strekje en het Herautenplein en het sprookje de Magische Klok kreeg een update.
1985: Achtbaan Swiss Bob gaat open.
1986: De unieke en mooie rondrit Fata Morgana, souvenirwinkel de Bazaar, en horecapunt De Oase werden in gebruik genomen.
1987: De Pagode vliegt voor het eerst uit, ook het bijhorende horecapunt Toko Pagode gaat open. Aan de achtbaan Bob gaat restaurant De Steenbok open en in het Sprookjesbos vinden er vernieuwingen plaats aan de Vliegende Fakir.
1988: In 1988 gaat één van de meeste besproken attracties van de Efteling open, namelijk Monsieur Cannibale. Ook het restaurant Panorama dat zich daar bevind krijgt een opknapbeurt. In het Sprookjesbos gaat de Trollenkoning open en aan De Steenbok word Tiroler Gijs in gebruik genomen.
1989: Dit jaar is best een belangrijk jaar voor de Efteling want het park krijgt een eigen mascotte, namelijk Pardoes de tovenar. Hieronder ziet u pardoes door de jaren heen.
1990: Een jaartje later gaat de trapmonorail en het volk van Laaf open aan het Anton Pieckplein, er vlak voor opent de Loetiek een souvenirwinkeltje. Ook het Horecapunt Lurk en Limoenhuys gingen open. Dit situeert zich achteraan in het volk van Laaf. Hierdoor wisten weinig mensen van dit horecapunt en werd het zo het minst geopende horecapunt. Vanaf 2000 was het alleen maar open bij avondopeningen en sinds 2003 is het volledig gesloten. Best jammer want je kon hier speciale lekkernijen eten en drinken volledig in het teken van Het volk van Laaf.
1991: Een iconisch jaar voor de Benelux, want de eerste houten achtbaan werd een feit. Aan de kanovijver opent Pegasus. Deze houten achtbaan werd ontworpen door Intamin Amusement Rides en gebouwd door Dinn Corporation, ze was 15m hoog en 492m lang. Pegasus haalde een snelheid van 55km/u
1992: Het Efteling hotel opent de deuren en recht tegenover het carrouselgebouw gaat T ‘Poffertje open.
1993: Weer een iconisch jaar want Droomvlucht gaat open en daarbij dus ook de bijhorende souvenirwinkel Dromerijen en het horecapunt De Gulden Gaarde.
1994: In 1994 gaat de kinderspeeltuin Kleuterhof open. Deze bevindt zich achter het self service restaurant Panorama. In de dubbele laan, de weg tussen Carnaval Festival en het Carrouselgebouw gaat het oude snoepwinkeltje De Soete Inval terug open. Bij de opening was dit een souvenirwinkel. Ergens in de jaren 80 werd het dan een poffertjeskraam en noemde het ook t’ poffertje. In 1992 ging echter er vlak naast een nieuwe horecapunt T ‘Poffertje open. Hierdoor ging het gebouw open onder T ’Korfje en werd het terug een souvenirwinkel. Echter maar voor 2 jaar want sinds 1994 noemt het terug De Soete Inval.
1995: Het kinderdoolhof aan Carnaval Festival wordt geopend. Aan de huidige ingang gaat ook Haantje de Voorste en De laatste Graai open, een eetstand en de souvenirwinkel.
1996: In 1996 gaat dat het huis van de Vijf Zintuigen open. Tevens veranderen het eetstandje en de souvenirwinkel, die vorig jaar al open gingen van naam. De souvenirwinkel noemt vanaf toen Efteldingen en de eetstand De Smaeckmaker. Ook Villa Volta opent de deuren. Ook het horecapunt de meermin aan het schommelschip D’Halve Maen gaat open.
1998: Dit jaar wordt het Sprookjesbos fel uitgebreid. Zo zijn de sprookjes Repelsteeltje en de Reus en Klein Duimpje voor het eerst te bewonderen. Ook het Sprookjesbos openluchttheater ziet het levenslicht en als klap op de vuurpijl opent naast Carnaval Festival de indoorachtbaan Vogel Rok.
1999: Ook in 1999 gaan de uitbreidingen in het Sprookjesbos verder, het zijn er heel wat dit jaar. De Chinese Nachtegaal maakt zijn re-entree in het park, ook het sprookje rond Tafeltje Dekje, Ezeltje Strekje en knuppel kom uit de zak krijgt een plaats in het bos. Daar eindigt het niet mee, het sprookje van Sneeuwwitje wordt uitgebreid met het kasteel van de Boze heks. Het oude sprookjesstation werd hierdoor afgebroken. Echter verscheen er niet veel verder een nieuw sprookjesstation, de trein stopt er echter niet. Ook hier vind je een Gijs, station Gijs de enige die niet uit steen bestaat trouwens. Aan de ingang kwam er een grote zetel te staan en de 4 themadelen (Ruigrijk, Anderrijk, Marerijk en Reizenrijk) werden in het leven geroepen.
2000 tot 2009: Heel wat investeringen, die er mee voor zorgen dat het park het jaarrond open blijft
2000: Het kinderspoor verhuist richting de siervijver en krijgt daar een volledig nieuw station. Ook bijzonder was dat Villa Pardoes geopend werd, dit is een vakantieverblijf voor zieke kinderen en hun families. Ook de Pardoes promenade en de Brink zijn toegankelijk voor het publiek. Het eetstandje op het herautenplein in het Sprookjesbos werd dit jaar grondig uitgebreid met een terras. Pardoes kreeg een vriendinnetje want dit jaar werd Prinses Pardijntje geïntroduceerd.
2001: Sinds 2001 kan je het sprookje van Raponsje bezichtigen in het Sprookjesbos, het restaurant aan Vogel Rok krijgt een grondige opknapbeurt en noemt vanaf dan de Ballonvaarder. Ook verschijnt het standbeeld van Pardoes op de Brink.
2002: Pandadroom gaat open en daarbij ook het horecapunt Octopus met indoorspeeltuin en de winkel Panda. Monsieur Cannibale krijgt een afdak en in het kleuterhof verschijnt Nijltje in het teiltje een Gijs, maar dan in de vorm van een nijlpaard en dus meer gericht op kinderen. Tevens gaat Grootmoeders Keuken open. Een horecapunt aan het carrouselgebouw. Voordien noemde dit in 1969 geopende gebouw T ‘Hommeltje.
2003: In 2003 vind een grootschalige vernieuwing van het Anton Pieckplein plaats. Het restaurant de Smulpaap kon al het bezoek niet meer aan en werd volledig opnieuw opgebouwd om aan de drukte te voldoen. Ook het ijssalon De Suykerbuyk gaat dan open. Net zoals het beeld van de Bremer stadsmuzikanten. En niet te vergeten het Efteling Theater aan de ingang word in gebruik genomen.
2004: Het Efteling museum opent zijn deuren en het sprookje van Het meisje met de zwavelstokjes is te bewonderen. Ook de schatkist geldautomaat wordt geplaatst op de Pardoes promenade.
2005: Loeki de leeuw maakt zijn opwachting in Carnaval Festival. De achtbanen Bob en Python krijgen nieuwe treintjes en het horecapunt De Kombuys gaat open.vill
2006: In 2006 zou normaal de Vliegende Hollander open gaan, maar problemen tijdens de bouw verhinderen dit. Hierdoor was de enige nieuwigheid de uitbreiding van het sprookje rond Vrouwe Holle en de vernieuwing van het Diorama.
2007: De Vliegende Hollander zou in 2007 opengaan, en dat gebeurt ook effectief echter maar voor een korte periode. Daarna is hij voor heel het seizoen gesloten. Op het dwarrelplein aan de ingang verschijnen 3 sprookjes uitgebeeld in een buxus haag. Op onverwachte momenten gingen er waterstralen af aan deze sprookjesbeelden. Naast Villa Volta wordt de nostalgische speeltuin Kindervreugd opgeknapt, ook verschijnt hier Baby Gijs. Deze was door de verhuis van het kinderspoor in 2000 niet meer te zien in het park
2008: Bitter weinig is er gebeurd in 2008, alleen het horecapunt Flierenfluiter aan het kinderspoor gaat open. Ook ging bij de start van dit nieuwe seizoen de Vliegende Hollander weer open.
2009: Het sprookje Assepoester valt te bewonderen in het Sprookjesbos. En ook gaat het nieuwe Station Oost open op de plaats van restaurant de Likkebaerd. In het gebouw van Station Oost vind je 5 horecazaken. Bosrijk het vakantiepark van de Efteling ontvangt zijn 1ste gasten. Ook de Kluis een bankautomaat in de vorm van een verzonken kluis wordt in gebruik genomen, hierdoor verdween de gigantisch grote zetel die hier stond. Maar het ergste moet nog komen. Pegasus wordt afgebroken, het onderhoud voor de baan werd te groot.
2010 tot heden: Grote investeringen volgen elkaar op
2010: Het jaar 2010 brengt een grootschalige verandering naar het park, vanaf dit jaar is het park immers het hele jaar open. In het Sprookjesbos gaat de Sprookjesboom open en ter vervanging van Pegasus gaat de nieuwe houten achtbaan Joris en de Draak open.
2011: De vernieuwingen gaan verder in 2011. Zo krijgt Python een vernieuwt station en nieuwe treintjes. Ook de eetstandjes aan de Pagode en Pirana worden verder vernieuwd. Daarnaast wordt Raveleijn geopend, een openluchtshow met bijhorend restaurant het Wapen van Raveleijn.
2012: Wederom gaat er een nieuwe show open, Aquanura is de grootste fonteinschow van Europa. En ook het 1ste deel van het rijk der fantasie gaat open. Polle’s keuken is een pannenkoekenrestaurant. Maar daar blijft het niet bij, Carnaval Festival wordt vernieuwd en de leeuw Loekie word terug vervangen door Jokie. Ook word het souvenirpunt daar vernieuwd. Ook restaurant de Steenbok (aan Bob) en Oase (Aan Fata Morgana) worden vernieuwd. En als klap op de vuurpijl kan je het sprookje de Nieuwe kleren van de keizer zien in het Sprookjesbos.
2013: In 2013 word de show Raveleijn vernieuwd. De show sprak het publiek te weinig aan en dit werd aangepast. Ook Droomvlucht krijgt een grootschalige renovatie.
2014: Aquanura krijg een 2de fonteinshow met andere muziek, ook het restaurant Het Witte Paard en waterattractie Pirana worden gerenoveerd.
2015: De vernieuwingen blijven doorgaan, zo word in 2015 de Game Gallery aan de schommelboot volledig vernieuwd. En als hoogtepunt van dat jaar gaat Baron1898 open, een Dive coaster van B&M.
2016: In 2016 word het oude eetstandje In de Noordpool in het Sprookjesbos omgetoverd tot een deel van het nieuwe sprookje Pinokkio. Omdat Kapitein Gijs geen deel uitmaakte van het sprookje werd hij verplaatst naar de Vliegende Hollander. Dit jaar werd ook het sprookje van Roodkapje vernieuwd, echter was de schade aan het gebouw zo groot dat het volledig diende afgebroken te worden en werd het opnieuw opgebouwd. Ook werd de souvenirwinkel en het eetstandje Dromerijen en de Gulden Gaarde aan de uitgang van droomvlucht vernieuwd. Restaurant Welkom en globetrotter worden ook gerenoveerd en heten vanaf dan samen Panorama.
2017: De langverwachte darkride rond mascotte Pardoes gaat open genaamd Symbolica. Ook gaat er het nieuwe vakantiepark Het Loonsche land open.
Bron: Efteling, Eftepedia, wikipedia
