Kleine Rubani kreeg een schattig speelkameraadje
Planckendael verwelkomt de tweede bonobobaby in een jaar tijd. Op dinsdag 31 januari beviel bonobomoeder Busira om 6u ’s morgens van een prachtige bonobobaby. Het is haar eerste bevalling en ze beviel heel vlot, na een dracht van acht maanden. Busira’s baby is de vijftiende bonobo die in Planckendael geboren wordt. Planckendael is internationaal stamboekhouder van deze bedreigde soort. Het geslacht van het kleintje hebben de verzorgers nog niet kunnen ontdekken. De baby krijgt een mooie naam in de Afrikaanse taal Lingala met de beginletter S. Mama Lina kreeg vorig voorjaar haar babyboy en die heeft de klinkende naam Rubani, wat kapitein betekent in het Swahili.
Wetenschapper Jeroen coördineert het Europese kweekprogramma: “Dit is de eerste baby voor Busira, extra spannend voor haar en voor ons. Opluchting en blijdschap heerst in Planckendael, nu alles zo goed gaat. Busira ontbeet deze morgen met een extra banaan om het te vieren. In Europese dierentuinen worden elk jaar in totaal maar vijf of zes bonobo’s geboren.”
Wie is de papa in de grote familie?
Busira is voor het eerst moeder en ze doet het goed. Ze houdt haar jong stevig vast, laat het regelmatig drinken en vlooit de baby. Wie is de papa? Bonobo Louisoko? Lucuma? Vifijo? Of is het de jonge Habari? Heeft baby Rubani dezelfde papa en heeft hij nu een halfbroertje of
-zusje? Dat gaat Planckendael pas weten nadat ze een haarstaaltje onderzoeken in hun labo. Bij bonobo’s blijven de zonen hun hele leven bij hun moeder en de dochters verhuizen naar een andere dierentuin. Nu is bonobodame Djanoa nog in de running voor het moederschap.
Seks als wapen
Bij deze meest slanke en elegante mensapensoort zwaaien de vrouwen de plak. Ze spannen samen om de mannen te domineren. Ze hebben dan ook een machtig wapen om zich na gevechten te verzoenen of om spanningen uit de groep te halen: seks! Alle groepsleden bij de bonobo’s doen eraan, ze doen het vaak en op allerlei manieren. En als er baby’s van komen, des te beter. Bonobo’s vlooien ook veel. Niet om beestjes te verwijderen (want die hebben ze niet), maar om hun sociale banden te versterken.
Klein gebied, groot risico
Bonobo’s zijn bedreigd, ze komen enkel voor ten zuiden van de Congostroom. En in dit hartje van het Congolese regenwoud leven nog maar 30 000 tot 50 000 bonobo’s. Jacht en stroperij, het verlies en de versnippering van hun leefgebied en het uitbreken van ziektes bedreigen de Afrikaanse mensapen. Daarom is deze geboorte eens te meer een troef voor het kweekprogramma van deze bedreigde soort. Planckendael coördineert dit Europese kweekprogramma. Ook het internationaal stamboek wordt door Planckendael beheerd. Belangrijk werk.
Bonoboproject in Planckendael én in Congo
Niet alleen in Planckendael worden de bonobo’s uitgebreid bestudeerd. Wetenschappers van ZOO Antwerpen en Planckendael zijn actief in het LuiKotale onderzoekskamp, net buiten het Salonga Nationaal park in Congo en dragen zo bij aan de bescherming van bonobo’s in de natuur. Hier zijn drie grote groepen bonobo’s vertrouwd gemaakt met de aanwezigheid van onderzoekers om zo hun natuurlijke gedrag en leefgewoonten te kunnen bestuderen. Net als in Planckendael worden er urine-, mest- en haarstalen verzameld voor DNA-onderzoek. Al deze kennis, en wat we leren van de bonobo’s in Planckendael, helpt bij het behoud van de bonobo’s in hun natuurlijke leefomgeving en het verbeteren van internationale kweekprogramma voor bonobo’s in dierentuinen.
