Themeparkfreaks Timothy & Jonathan trokken op 21 mei 2016 naar Boudewijn Seapark en kregen de kans om Sabrina Vandewalle, hoofdtrainer van de zeeleeuwen & zeehonden en educatiemanager een hele dag te volgen. Wij waren alvast zeer benieuwd hoe haar dag er zou uitzien.
Om 8:30 ontmoeten we Sabrina die ons goedgezind en met een glimlach opwacht aan de zijingang van het dolfinarium. We overlopen snel de dagplanning.
Eerst zullen we een check-up doen van alle dolfijnen. Daarna zal er een groep komen met blinden en slechtzienden, die speciaal zullen begeleid worden zodat ook zij de dolfijnen beter kunnen leren kennen. Hierna volgt een zeeleeuwen- en een dolfijnenvoorstelling. Verder is er nog een watersessie waarbij bezoekers in contact kunnen komen met de dolfijnen en tot slot nog een zeeleeuwen- en dolfijnenvoorstelling om af te sluiten.
Sabrina staat in voor de verzorging van de 4 diersoorten van het park, zijnde de dolfijnen, de zeeleeuwen, zeehonden en pelikanen. In Boudewijn Seapark zijn er nog andere dieren, maar daar zorgen andere verzorgers voor.
In Boudewijn Seapark zijn er ook een aantal stagairs die het reilen en zeilen binnen het dolfinarium moeten leren. Zij mogen de dieren zelf niet trainen, maar doen wel alles wat er bij komt kijken zodat ze na de stageperiode klaar zijn om verzorger te worden.
Als eerste gaat Sabrina naar de dolfijnen. In het dolfinarium aangekomen, worden meteen de ramen opengezet en de zuiveringsinstallaties nagekeken, zodat de goede  leefomstandigheden van de zoogdieren gegarandeerd zijn.
De zuiveringsinstallaties zijn vorig jaar nog allemaal volledig vervangen, waardoor ze van topkwaliteit zijn. De installaties worden ook automatisch gecontroleerd op fouten. Indien nodig zullen deze alarm slaan, zodat de verzorgers en technici dit kunnen nakijken. Buiten de automatische controles worden deze ook elke dag nog eens manueel nagekeken om er zeker van te zijn dat alle waardes en stoffen in het water goed zijn.
Na de installaties nagekeken te hebben, wordt het schema voor de dolfijnenvoorstelling tijdens de dag in elkaar gezet. Ondanks dat de voorstelling voor de bezoekers elke keer weer even spectaculair is, wordt er toch elke keer een nieuwe voorstelling gemaakt. Dit wordt gedaan om de dolfijnen zoveel mogelijk afwisseling te bezorgen. Concreet bestaat elke voorstelling uit verschillende blokken. Binnen deze blokken wordt er echter zoveel mogelijk veranderd, zowel de dolfijnen waarmee de voorstelling wordt opgevoerd , de trainers als het programma en de oefeningen veranderen om voor een zo groot mogelijke afwisseling te zorgen.
Na het opstellen van de schema’s gaat Sabrina naar de dolfijnen om ze allemaal één voor één een grondige check-up te geven. Ze worden gecontroleerd op alle mogelijke gebieden om er zeker van te zijn dat de dolfijnen in topconditie verkeren. Indien nodig worden extra vitamines geven. Wat ons ook opvalt, is dat elke keer er naar de ruimtes gegaan wordt waar de dolfijnen zich bevinden, we eerst via een ontsmettingsbak moeten passeren zodat we zeker geen bacteriën meebrengen. Ook moeten de handen ontsmet worden indien er contact is met de dolfijnen. Boudewijn Seapark wilt er dan ook alles aan doen om de dolfijnen in topconditie te houden.
Om de dolfijnen te controleren en te verzorgen, worden ze per twee opgesplitst in een bassin. Er zijn momenteel 8 dolfijnen, (6 volwassenen en 2 kalveren) en vier aparte bassins die met elkaar zijn verbonden door middel van poorten. Er is het groot bassin waar de dolfijnen hun oefeningen aan de bezoekers laten zien. Achter het hoofdbassin zijn er twee kleine bassins om de dolfijnen te kunnen opsplitsen en er is ook nog het oude bassin van vroeger dat gebruikt kan worden indien nodig.
De dolfijnen zijn goed getraind en het opsplitsen in groepen gebeurd dan ook als een geoliede machine, super vlot en zonder problemen. Ik sta er zelf van versteld hoe goed de dieren zijn getraind, ze luisteren stuk voor stuk perfect naar de verzorgers en doen dan ook vlot wat er van hun verwacht wordt. Hierna wordt elk dier apart bij Sabrina geroepen om aan de dagelijkse check-up te beginnen. Elke dolfijn is medisch getraind zodat de check-ups vlot en zonder problemen verlopen. Tijdens deze medische trainingen worden de dolfijnen geleerd om de juiste  posities aan te nemen zodat elk nodig onderzoek kan gebeuren. Elke dolfijn is zodanig getraind dat het nemen van echo’s en bloedstalen geen probleem vormen. Ook het controleren van de mond en het blaasgat is voor de dieren de normaalste zaak van de wereld.
De belangrijkste reden waarom de dieren zo goed luisteren, is omdat er gigantisch veel mee getraind wordt. Elke dag krijgen de dieren training en dit door meerdere verzorgers. Als de dolfijnen de opdracht fout uitvoeren, dan zullen ze niet gestraft worden. Dit om de simpele reden dat straf geven niet werkt. De dolfijnen worden uitsluitend beloond wanneer ze de opdrachten correct uitvoeren. Deze beloningen worden hoofdzakelijk gegeven aan de hand van lekkere visjes die eveneens perfect consumeerbaar zijn voor de mens. Enkel topkwaliteit dus.
De oudere dieren luisteren uiteraard het beste, zij zijn het meest getraind. De jongste dieren maken soms nog fouten. Als ze fouten maken, wachten de verzorgers af tot het moment dat de dieren de goeie beweging maken, om ze dan te belonen met vis.
Door de grote evolutie in de wetenschap, de toenemende kennis over de zeezoogdieren en de strenge gezondheidsnormen waaraan de dolfinaria zich houden, worden de dolfijnen tot 60 jaar oud. De gemiddelde leeftijd in Europese dierentuinen is nu 22 jaar. In het wild rond de 15 jaar mede door alle bedreigingen in de natuur. De grootste boosdoener voor de dolfijnen in de natuur, is de massale hoeveelheid plastiek afval in de zee.
Sabrina en haar team proberen zoveel mogelijk mensen milieubewust te maken, om op deze manier de wereld en de zee beter te maken. De vervuiling van de zee is dus spijtig genoeg momenteel de grootste doodsoorzaak bij dolfijnen.
Doordat de dolfijnen goed getraind worden, ze een eigen karakter hebben en oud kunnen worden, zouden de verzorgers een lievelingsdolfijn kunnen hebben. Het is echter belangrijk dat de verzorgers elke dolfijn even graag zien en ze allemaal het zelfde behandelen. Hierdoor zullen de dolfijnen even goed luisteren naar alle verzorgers.
Omdat de verzorgers met alle dieren evenveel omgaan en zeer veel tijd met hen besteden, zullen ze ook heel snel merken wanneer een dolfijn ziek is. Wanneer een dolfijn niet, of minder eet, slaan de verzorgers meteen alarm. In dit geval zal het arme diertje ziek zijn. Bij de dolfijnen wordt er ook om de 3 maanden bloed getrokken, zodat een gespecialiseerd team de gezondheid van de dieren perfect kan opvolgen en eventuele ziektes vroegtijdig kan bestrijden. Verder worden de dieren ook regelmatig gewogen omdat het gewicht van de dolfijnen ook belangrijk is om het juiste dieet te kunnen samen stellen.
Tijdens de dagelijkse controle ronde ontdekt Sabrina een klein schrammetje bij dolfijn Kite. Kite vecht al eens graag en dit schrammetje zal hij door een vechtpartijtje opgelopen hebben. Sabrina noteert dit zorgvuldig.
De trainingen gebeuren voor 3 verschillende redenen: educatie, research en medisch. De fysieke training wordt zowel gegeven om de nodige activiteit voor de dolfijnen te verzekeren alsook om een mooie voorstelling aan het publiek te kunnen verzorgen. Sabrina laat de dolfijnen even een sprintje trekken en we staan er van versteld hoe snel ze gaan. De dolfijnen kunnen een snelheid van 45 tot 50km/u halen wanneer ze op hun snelst zwemmen.
De dolfijnen krijgen zoveel mogelijk natuurlijke oefeningen aangeleerd. Dit zijn dingen die de dolfijnen van nature uit al kunnen en of zelf doen. De verzorgers leren de dolfijnen dit dan doen wanneer zij het vragen. Er wordt zoveel mogelijk voor natuurlijke oefeningen gekozen, omdat de voorstellingen op deze manier ook natuurlijk overkomen. Boudewijn Seapark wilt de nadruk leggen op deze natuurlijke voorstelling en bewegingen en willen geen circusoptreden opvoeren.
Indien dolfijnen toch een moeilijke beweging moeten leren die ze niet gewend zijn van nature uit, hebben de verzorgers tot 3 jaar nodig om de beweging te leren aan de dieren. De verzorgers leren de dieren ook nieuwe oefeningen aan, om op deze manier de dolfijnen nieuwe uitdagingen en variatie te geven.
Om te laten zien dat de dolfijnen goed luisteren, mogen we ze zelf een aantal oefeningen laten doen. Dit was zeer leuk om te mogen doen.
Om 9u49 zijn de inspecties van de dolfijnen achter de rug en mogen ze terug bij elkaar.
In het oude bassin vond een paar jaar geleden een onderzoek plaats met sonar. Het hoofddoel van het onderzoek was een manier te vinden die er zou kunnen voor zorgen dat de dolfijnen niet meer in visnetten terechtkomen. Onderzoekers probeerden om de sonargeluiden die de dolfijnen uitsturen, op te vangen met een dempend geluid, waardoor ze met hun sonar de vis in de grote netten niet meer konden lokaliseren. Dit geluid word nu volop uitgetest in de natuur. Meer en meer gaan dierentuinen met hun research een belangrijke rol spelen in het voorbehoud van de dieren in de natuur.
We ruimen wat speelgoed van de dolfijnen op en bergen het terug op in de opbergkast. De opbergkast zit vol met allerhande soorten speelgoed. Er is een groot aanbod om de variatie zo groot mogelijk te houden. Elke verzorger is verantwoordelijk voor het speelgoed dat hij of zij aan de dolfijnen geeft. Belangrijk is dat het stevig genoeg is, want anders gaat het meteen stuk.
We nemen ook een kijkje bij de waterzuiveringsinstallatie. In het water zit zowel zout als chloor. Het chloorgehalte is zeer beperkt en het zout is er omdat de zee ook veel zout bevat. Er wordt 2 keer per dag een chlooranalyse gedaan van het water om zeker te zijn van de waterkwaliteit. De waarden worden zowel machinaal als handmatig gemeten om niets aan het toeval over te laten. De gezondheid van de dieren is namelijk de belangrijkste prioriteit voor de verzorgers.
Vroeger werd er gebruikgemaakt van zandfilters, maar de installaties zijn allemaal aangepast met een glasvezelvulling. Een glasvezelfilter werkt beter en is ook beter voor het milieu. Dit jaar werden alle filters vervangen. Elke verzorger en stagiair kunnen de filters bedienen zodat iedereen kan ingrijpen indien het nodig zou zijn. Ook wordt het hele complex permanent gefilmd, zodat de werknemers zelf van thuis uit op de uitkijk staan.
Later op dag komt er een vzw voor blinden en slechtzienden die de dolfijnen beter mogen leren kennen door ze aan te raken en te voelen. Hiervoor moeten de nodige voorbereidingen getroffen worden. De blinden en slechtzienden krijgen deze kans omdat ze zo op hun eigen manier de dolfijnen kunnen leren kennen. Deze kennismaking met de dolfijnen moet wel op voorhand worden afgesproken.
De dolfijnen die in het dolfinarium zijn, worden de tuimelaars genoemd. Dit is een bepaald soort dolfijnen. De tuimelaars hebben weinig natuurlijke vijanden, maar komen in zee vaak te sterven tussen de roeren van de schepen of als bijvangst in de netten van de vissers.
Vroeger werden dolfijnen voor dolfinariums gevangen in de natuur, nu gebeurt dit absoluut niet meer. Alle dolfijnen in de dolfinariums zijn er via uitwisselingsprojecten of geboortes binnen de dolfinariums gekomen. Boudewijn Seapark heeft uitwisselingsprojecten lopen met andere parken binnen de groep van Aspro Parks waarin zij zich begeven.
Boudewijn Seapark is onderdeel van de Spaanse groep Aspro Parks. Aspro Parks is een flexibele groep; Boudewijn Seapark krijgt veel vrijheid in wat ze willen doen, de verzorgers kunnen onder andere zelf de shows opstellen. Daarom wordt er steeds opgelet dat de voorstelling natuurlijke gedragingen bevatten. De voorstellingen moeten zo opgesteld worden dat het voor de dieren een goede verrijking is en het voor de bezoekers een toffe en leerrijke beleving is met deze diersoort.
Om 10 over 10 komt de groep met blinden en slechtzienden aan in het park. Ze worden meteen opgevangen door Sabrina die hen al stond op te wachten. Na de ontvangst geeft Sabrina uitleg over de dolfijnen. De groep leert bij over het leven van de diertjes, wat ze eten, waardoor ze bedreigd worden en wat wij er kunnen aan doen om deze bedreigingen tegen te gaan. Hierna wordt de groep naar het dolfinarium geleid en moet iedereen de handen ontsmetten om de dieren te kunnen aaien en onderzoeken.
Iedereen van de groep mag de dolfijnen een voor een aanraken, zodat ze op hun eigen manier de dieren kunnen leren kennen. Zo mogen ze de snuit, mond, gezicht, vinnen, rug, buik, staart en de rest van de dolfijn voelen. Tijdens deze voelsessie krijgen de blinden en slechtzienden ook uitleg over wat ze aan het aanraken zijn en worden al hun vragen beantwoord. Ook laten de verzorgers horen wat het verschil is in geluid tussen in- en uitademen. Het uitademen van de dolfijnen mogen ze voelen door hun handen boven het luchtgat te houden. Tot slot mogen ze de dolfijnen nog een lekker visje geven en uiteraard wordt er nog een mooie foto genomen om aan alle vrienden en familie te laten zien.
Na de begeleiding van de blindengroep moet Sabrina de Zeeleeuwenshow gaan doen. Geen enkele show in het park overlapt met een andere show, waardoor de bezoekers de kans krijgen om alle shows te zien en geen enkele te moeten missen.
Tijdens de zeeleeuwenshow die met drie verzorgers en bijhorende zeeleeuwen wordt opgevoerd, moeten de zeeleeuwen proberen de schatkist open te krijgen. Om de schatkist open te krijgen moeten er drie sleutels gevonden worden. Hoe de show juist verloopt, ga ik nog niet verklappen.
Wanneer de zeeleeuwenshow gedaan is en we terug naar het dolfinarium stappen, raapt Sabrina een aantal papiertjes en afval op dat op de grond ligt. Ze vindt het belangrijk dat het park er proper bijligt en ze is er dus niet vies van om zelf de handen uit de mouwen te steken indien nodig. Bij het dolfinarium vertelt Sabrina verder over de dolfijnen. De dieren zijn een meester in lichaamstaal en kunnen de gevoelens van andere dieren en mensen zeer goed aanvoelen. Daarom is het ook belangrijk dat de verzorgers ontspannen zijn wanneer ze met de dieren in contact komen. Ook merken de dolfijnen meteen op als de bezoekers schrik hebben.Â
Wanneer scholen langskomen, wordt er ook steeds een educatief pakket voorzien met een paar leuke lesjes en workshops rond de drie belangrijkste dieren van Boudewijn Seapark. Sabrina heeft al aan meer dan 6.000 kinderen lesgegeven over dolfijnen. In de lessen komen de kinderen alles te weten over de dolfijnen, zeeleeuwen en zeehonden, maar ook het milieu komt ter sprake. Vriendelijk met de natuur omgaan is cruciaal voor ons allen, en ook zo voor de dieren die in de sterk vervuilde zee leven.
We komen terug in het gebouw en daar zien we een stagiair vis in verschillende bakjes leggen. Elk bakje is voor een andere dolfijn. De dieren krijgen een persoonlijk dieet, allemaal op maat gemaakt. De vis die de dolfijnen krijgen is gewoon vis die ook aan mensen verkocht wordt. Topkwaliteit dus. Boudewijn Seapark heeft ongeveer 100 kg vis per dag nodig om de dolfijnen te voeden. Elke dolfijn krijgt ook zijn of haar eigen vitamines om de gezondheid uitermate goed te houden. De pelikanen in het park krijgen dan weer een andere vis. Deze vis is afkomstig uit zoetwater.
Ondertussen is het al kwart voor 12 geworden en is het tijd om de volgende show voor te bereiden. Het team voor de dolfijnen, zeeleeuwen en zeehonden bestaat uit 10 personen. Van deze 10 personen zijn er elke dag 5 aanwezig. Naast de 7 vaste medewerkers zijn er ook nog 3 Â seizoenmedewerkers.
Om twaalf uur is het dan zover, de voorstelling begint! De dolfijnenvoorstelling start met het befaamde boottochtje over het water.
De verzorgers kiezen, voordat de voorstelling begint, uit het publiek, een willekeurig kindje dat in het bootje mag plaatsnemen. Zo komt het kind letterlijk midden in de voorstelling tussen de dolfijnen terecht, ongetwijfeld een ervaring om nooit te vergeten. Na het eerste gedeelte met het bootje volgt er een tweede deel met grotere oefeningen en spectaculairdere sprongen. De dolfijnen halen alles uit de kast om een zeer mooi spektakel te geven.
Om half 1 loopt de  voorstelling ten einde en is het tijd voor de foto’s! Iedereen die wil kan samen met de dolfijnen op de foto gaan, om op deze manier hun dagje onvergetelijk te maken.
Op een rustiger momentje vraag ik Sabrina hoe dolfijnen eigenlijk in de natuur leven. Leven ze in groep, of alleen? Wel, de meeste dolfijnen leven wel degelijk in groep, maar dit kan gaan van gigantische grote groepen, tot kleine groepjes met een aantal verstotene. Er zijn dolfijnengroepen die bestaan uit 1 mannetje en voor de rest allemaal vrouwtjes en kindjes (een kinderdolfijn wordt een kalf genoemd), maar er zijn ook groepen die alleen bestaan uit mannetjes of die volledig gemengd zijn. Kortom, er is veel variatie. Dolfijnen leven trouwens in een hiërarchie. Er is een alfa-vrouwtje en een alfamannetje. Af en toe word er in de groep wel eens gevochten om hoger in rang te komen.
Om kwart voor 1 nemen we even de tijd om tussen de voorstellingen in te eten. Dolfijnen verwerken hun eten trouwens helemaal anders dan de mensen. Een dolfijn kauwt niet op zijn eten, maar de dieren hebben echter wel drie magen om dit te compenseren. Deze magen bevatten een hoge zuurtegraad, waardoor het voedsel snel afgebroken en verteerd kan worden.
Om half 2 begeleidt Sabrina een groep mensen die het programma ‘Ontmoeting met een dolfijn’ geboekt hebben om de dolfijnen beter te leren kennen. Dit gebeurt aan de hand van een watersessie. Het avontuur start in het bioklasje waar uitleg gegeven wordt over de dolfijnen. De dolfijnenliefhebbers leren onder andere bij over de geboortes van de dieren en gevaren van soortgenoten in de natuur. Zo worden ze bijvoorbeeld eerst geboren met de staart en pas op het einde komt de kop. Nog een leuk weetje is dat een dolfijn tot 20 minuten onder kan blijven als het moet, maar normaal komen ze ongeveer om de 20 seconden boven om adem te halen. De uitleg wordt zowel in het Nederlands en het Frans gegeven zodat iedereen alles goed kan begrijpen.
Na de nodige informatie te hebben gekregen, mogen ze zich omkleden en krijgen ze een speciaal pak waarmee ze straks in het water kunnen gaan. Uiteraard worden ook eerst de laarzen en handen ontsmet (dit gebeurt altijd voor er contact met de dolfijnen wordt gemaakt).
Na een beetje uitleg te hebben gekregen, wordt de groep gedeeltelijk in het water gelaten zodat ze tussen de dolfijnen zijn. Het in het water laten zakken van de dolfijnenliefhebbers gebeurt via een speciale lift. Deze lift kan ook gebruikt worden om zieke dolfijnen uit het water te halen of gemakkelijker te kunnen verzorgen. Daarna mogen ze elk om de beurt de dolfijnen oefeningen laten maken door de juiste gebaren te maken die ze net daarvoor aangeleerd kregen. Een aantal oefeningen zoals het flapperen met de vinnen wordt aangeleerd. Ook mogen ze de dolfijnen een hand (of beter gezegd een vin) geven, en een dikke knuffel. Tot slot leren ze hoe ze de dolfijnen geluid kunnen laten maken. Een uitgebreide aaisessie volgt, waarbij ze het dier volledig kunnen aanraken en de verschillen in huid kunnen voelen. Bij elk deeltje van het lichaam wordt uitleg gegeven zodat het te allen tijde heel leerrijk en interessant is. Natuurlijk word ook van deze groep heel wat leuke foto’s genomen van hun favoriete dieren. Tot slot laat Sabrina de dolfijnen nog een aantal spectaculaire oefeningen uitvoeren, speciaal en alleen voor het select groepje mensen.
Ondertussen is het kwart voor 3 geworden en hoog tijd om de zeeleeuwenshow voor te bereiden. Om 15 uur volgt er dan de nieuwe zeeleeuwenshow onder leiding van Sabrina.
Om half 4 begint ze weer met de voorbereidingen van de volgende dolfijnenshow. Om de dolfijnen te belonen voor hun goed gedrag tijdens de trainingen, tijdens de voorstellingen en na de voorstellingen, wordt er voornamelijk vis gebruikt. Het team van Sabrina heeft door de jaren heen echter al verschillende alternatieve manieren gevonden om de dolfijnen te belonen. Deze alternatieve beloningen worden een secundaire beloning genoemd. De secundaire beloningen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit knuffels, speelgoed, aanrakingen en andere dingen die de dolfijnen graag hebben. Vis blijft echter wel de primaire beloning en zal dan ook in 70% van de gevallen gegeven worden. De andere 30% is voor de secundaire beloningen. Deze twee beloningsvormen worden zoveel mogelijk random met elkaar afgewisseld.
Een normale dolfijn in goede conditie krijgt ongeveer 5 kilo vis per dag. De vrouwtjes die zogen hebben echter behoefte aan meer eten. Voor deze dieren wordt de voeding verhoogd naar 10 kilo vis per dag.
Om 16 uur volgt dan de laatste voorstelling van de dag.
Na de voorstelling begint de opruim en nazorg. Ik vraag Sabrina of er momenteel gekweekt wordt met de dieren. Zij vertelt ons dat er met de dolfijnen momenteel niet gekweekt wordt, omdat er genoeg dolfijnen in dolfinaria leven. Indien er meer dolfijnen in de dolfinariums zouden komen, zouden de beste omstandigheden voor de dieren misschien niet gegarandeerd kunnen blijven. Daarom is er vanuit Aspro Parks ook de vraag om niet te kweken. Hierdoor krijgen de dolfijnen, net zoals bij de mens, anticonceptiepillen. Maar binnenkort zou er wel eens verandering kunnen komen in de situatie. Het dolfinarium heeft namelijk grootste plannen. Boudewijn Seapark zal binnen een aantal jaren een groot buitenbad openen zodat de dolfijnen ook in openlucht kunnen zwemmen.
Vandaag sluit het park om 17 uur, waardoor aan de dag van Sabrina en de onze stilaan een einde komt. Wij vragen Sabrina nog hoe zij in deze job terecht is gekomen en of het mogelijk is om ook zelf een dolfijnenverzorger te kunnen worden. Sabrina studeerde af als leerkracht lichamelijke opvoeding, en kwam kort na het behalen van haar diploma in het dolfinarium terecht. Ondertussen werkt ze hier al 16 jaar. Ze vertelt ons ook dat iedereen verzorger kan worden en dat je geen speciaal diploma moet hebben. Wat je dan wel moet kunnen om een goede verzorg(st)er te worden, is dat je gepassioneerd bent, veel liefde hebt voor de dieren, niet vies bent om je handen uit de mouwen te steken, sociaal bent en geen schrik hebt van water uiteraard.
Wij zouden Boudewijn Seapark en Sabrina enorm hard willen bedanken voor deze enorm interessante ervaring.
Artikel: Jonathan Sansens
Foto’s: Timothy Meersman
