Het verhaal achter: Halve Maen – Efteling

Het schip de “Halve Maen” deint eerst nog kalmpjes op de golven. Totdat… Woaaaahh… Je op torenhoge golven beland lijkt te zijn. Nog even en het schip slaat over de kop. Gelukkig, het gaat net goed… Tot de volgende golf… Aaaahhhhh… Je lijkt wel 180° heen en weer te schommelen. Wat hoog! Houd je goed vast en hoop op een behouden vaart.

Er zijn schepen die de loop van de geschiedenis hebben veranderd. De “Halve Maen” was daar ééntje van.

Het Nederlandse pretpark “De Efteling” opende in 1982, een attractie gebaseerd op dit schip, gelegen in het themagebied “Ruigrijk”.  Het gaat hier om een schommelschip van het Zwitserse bedrijf “Intamin”. De attractie is 20m hoog en heeft een maximale uitzwaaihoogte van 25 meter. Daarmee is dit het grootste schommelschip ter wereld. In 1988 werd dit feit ook opgenomen in het “Guinness Book of Records”.

De attractie haalt een topsnelheid van 54 Km/h.
Het station van deze attractie werd prachtig aangekleed naar het evenbeeld van een pittoreske Hollandse haven uit de 16-17de eeuw. De wachtrij en enkele supports werden netjes weggewerkt in het geheel. Alles werd zorgvuldig ontworpen door de in 2015 overleden Ton van de Ven, een van de bekendste ontwerpers van de Efteling.


Geschiedenis/verhaal:

De Halve Maen was een schip van de “Vereenigde Oostindische Compagnie” (VOC). Het schip had een lengte van 21 meter en was sinds 1609 in gebruik bij de VOC.
De vroegst bekende schipper op de “Halve Maen” is “Maarten Pietersz” uit Schellinkhout, een bekend schippersdorp dicht bij Hoorn. Maar het VOC-schip dankt vooral zijn bekendheid aan de ontdekkingsreis die de Engelse kapitein “Henry Hudson” er in 1609 mee ondernam naar de Oostkust van Noord-Amerika. Deze reis gaf de aanzet tot de stichting van de kolonie “Nieuw-Nederland” en de nederzetting “Nieuw-Amsterdam”, het huidige New York.

Op 6 april voer het schip, onder leiding van Henry Hudson, op weg naar de nieuwe onbekende gebieden. De VOC-Kamer uit Amsterdam huurde de Engelse kapitein “Henry Hudson” in voor een expeditie naar de Noordelijke IJszeeën. De reis had 1 doel voor ogen: het vinden van alternatieve vaarroutes naar de rijkdommen van Azië. Het was voor de “VOC” enorm belangrijk om deze andere vaarroutes te verkennen, voordat de concurrentie hierin slaagde (Spanje, Portugal).
Hudson kreeg hierdoor dus de mogelijkheden om via de Noordoostelijke doorvaart, ‘Om de Noord’, gesitueerd ten noorden van Rusland, te verkennen. Hij kende deze wateren best goed omdat hij voor de Engelse “Muscovy Company” diverse reizen naar de “Witte Zee” had ondernomen.
Hudson besloot na een tijdje om niet oostwaarts te varen, maar wel westwaarts. Via de Faeröer eilanden, Newfoundland en Nova Scotia kwam het schip uiteindelijk in september 1609 bij het door de Nederlanders geclaimde gebied “Nieuw-Nederland” aan. Het schip voer vervolgens de Hudson rivier op, maar keerde al snel terug naar de kust omdat de rivier landinwaarts al snel te ondiep en te smal werd. Op de plaats waar de rivier “Hudson” uitmondt in de zee zal later de vestiging “Nieuw-Amsterdam” gebouwd worden. Pas veel later, toen de Nederlanders dit grondgebied verkochten aan de Engelsen, werd deze stad “New York” genoemd. Ik spreek hier over Engelsen, en niet “Britse”, omdat er voor de achtiende eeuw nog gene sprake was van een verenigd koninkrijk of unie.

Het schip voer terug over de Atlantische Oceaan naar Engeland, waar het de haven van “Dartmouth” bereikte. Het schip kende nog talrijke andere ontdekkings- en handelsreizen totdat het eind 1618 volledig afbrandde tijdens een Engelse aanval op de stad “Batavia”. Batavia was een van de belangrijkste VOC-handelcentra in Azië, de stad is nu beter bekend als “Jakarta”.

Begin 1909 werd op de Rijksmarinewerf te Amsterdam, onder leiding van scheepsarchitect C.L. Loder en ingenieur E.J. Benthem , begonnen met de bouw van een replica van dit legendarische schip.
Het schip was een cadeau van de Nederlandse bevolking aan de stad “New York”, die dat jaar het driehonderd-jarig jubileum van de reis van “Henry Hudson” vierde.
In de zomer van 1909 wordt de replica aan boord van het vrachtschip “SS Soestdijk” van de “Holland-Amerika Lijn” naar New York gebracht, waar het veel bekijks trok.

Zo, nu kennen jullie het verhaal achter het schip “Halve Maen”.

Leuk weetje: De attractie “Hudson Bay” (ook een schommelschip) uit het Nederlandse pretpark “Walibi Holland”, verwijst tevens naar ditzelfde verhaal.

 

Bronnen: Wikipedia, DE Efteling, Halvemaengeschiedenis.nl